مطالعه بافت شناسی مغز میانی و مخچه در ماهی سفید دریای خزر

هدف: مشخص کردن نمای طبیعی مغز میانی و مخچه در ماهی سفید دریای خزر. طرح: مطالعه توصیفی. حیوانات: 5 ماهگی بالغ و سالم دریای خزر به منظور بررسی بافتی ناحیه مغز هر کدام از آنها. روش: پس از جدا کردن مغز، ابتدا نمونه ها از نظر ریخت شناسی مورد بررسی قرار گرفته و سپس در فرمالین 10 درصد پایدار شده تا آمار برش گردند. سپس نمونه ها به روش معمول بافت شناسی در دستگاه اتوتکنیکون قرار گرفتند و مراحل آبگیری و شفاف سازی و نفوذ پارافین در آنها انجام گرفت. پس از آن از نمونه ها بلوکهای پارافینی تهیه و این بلوکها با ضخامت 5 میکرومتر برش داده شد. رنگ آمیزی بافته به روش هماتوکسیلین و ائوزین انجام گرفت و توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. از برشهای تهیه شده فتومیکروگرافهایی نیز تهیه گردید. نتایج: در بررسی ماکروسکوپیک مشخص گردید که مغز ماهی سفید از قسمتهای زیر تشکیل شده است: مغز جلویی، مغز میانی، مخچه و بصل النخاع. در بررسی میکروسکوپ مشاهده گردید که مغز میانی و مخچه از ماده خاکستری و سفید تشکیل می شود که در هر دو ناحیه ماده خاکستری در سطح و ماده سفید در عمق قرار دارد و توسط نرم شامه احاطه می شوند. ماده خاکستری از لایه های سلولی مختلفی تشکیل می شود و ماده سفید نیز شامل رشته ها و سلولهای عصبی است. نتیجه گیری: ماهی سفید دریای خزر مانند تمام مهره داران در قسمت قدامی سر دارای تراکمی از بافت عصبی تحت عنوان مغز می باشد که با توجه به وسعت مغز می توان این ماهی را جز مهره داران برتر به حساب آورد. در ماهی سفید، مغز میانی که مسئول بینایی است از رشد قابل توجه ای برخوردار است که با توجه به این مطلب این ماهیان دارای چشمهای تیزبین هستند و شکارچیان خوبی به نظر می رسند. به طور کلی قدرت دید ماهیان بر حسب گونه متفاوت است و بیشتر با شرایط آنها ارتباط دارد. مخچه قسنت اعظم مغز خلفی را اشغال می کند، وزن مخچه در ماهیان مختلف متفاوت است و از نظر بافت شناسی ترتیب قرار گرفتن و شکل سلولهای تشکیل دهنده آن همانند سایر ماهیان استخوانی و پستانداران است. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1381)، دوره 57، شماره 2، 18-15.